پن صورت (syndet) نوعی شوینده است که از دترجنت های سنتزی (synthetic detergents) ساخته می شود. این دترجنت ها از ایجاد پیوندهای کوالانسی بین چندین دترجنت معمولی ساخته می شوند. معمولا پن صورت در فرمولاسیون جامد و شبیه به صابون های قالبی تولید می شود. پن صورت را نباید با صابون اشتباه گرفت. صابون به ماده ای گفته می شود که از نمک های اسیدهای چرب ساخته می شود. اسیدهای چرب دارای یک سر قطبی و یک دم غیر قطبی هستند. وقتی صابون در آب حل می شود، مولکول های آب با سر قطبی وارد میانکنش می شوند. وقتی سطحی چرب مثل پوستمان را با آب و صابون می شوییم، دم غیرقطبی مولکول های اسیدهای چرب با چربی ها میانکنش می دهند و از آن جایی که سرهای قطبی اسیدهای چرب با آب میانکنش دارند، سبب می شوند که چربی ها در آب حل شده و از سطح پوست شسته شوند.
افزایش کشش سطحی آب و کف کردن آب می شوند. صابون هایی که ما به طور روزمره از آن ها استفاده می کنیم محتوای مقداری دترجنت هستند و همین دترجنت است که باعث کف کردن صابون ها و دیگر شوینده ها می شود.
بنابراین تفاوت صابون های قالبی با پن صورت این است که صابون ها عمدتا از نمک های اسیدهای اسیدهای ساخته شده اند و کمی هم دترجنت دارند ولی ماده اصلی سازنده پن های صورت، دترجنت ها هستند.
پن ها برای شستشوی صورت مناسب تر هستند یا صابون ها؟
پوست انسان دارای غدد ترشح کننده چربی است. چربی برای سلامت پوست انسان ضروری است زیرا با ایجاد لایه ای آب گریز در سطح پوست، مانع از تبخیر آب و خشک شدن پوست می شود. خشکی پوست سبب مشکلاتی مثل کاهش آب پوست، پوسته پوسته شدن پوست، ترک برداشتن پوست و التهاب و خارش پوست می شود. خشکی شدید پوست می تواند سبب زخم شدن پوست نیز بشود. همچنین اگر پوست انسان آبش از دست بدهد، خیلی سریع شل می شود و چین و چروک هایی روی آن ظاهر می شوند. بنابراین پوست سالم پوستی است که سطح آن کمی چرب و عمق آن پر آب باشد.
البته ترشح بیش از حد چربی نیز سبب مشکلاتی روی پوست می شود. چربی ها مواد مغذی خوبی برای باکتری ها هستند و خیلی از کثیفی ها نیز در چربی های روی پوست به دام می افتند. بنابراین پوست چرب مستعد بیماری های عفونی پوستی مثل آکنه می باشد. لوازم آرایشی نیز که بعضا مضر هستند، در چربی های پوست به دام می افتند و بنابراین برای شستن مواد آرایشی و کثیفی ها از روی پوست باید چربی های پوست را بشویید و بهترین روش برای این کار، استفاده از صابون است.
صابون ها در شستن چربی های سطح پوست خیلی قوی عمل می کنند و تقریبا بیشتر چربی سطح پوست را می شوند. اگر پوست فردی که از صابون استفاده می کند، خیلی چرب نباشد، صابون سبب از دست رفتن کامل چربی پوست می شود و بنابراین پوست در معرض خطر خشک شدن قرار می گیرد. به همین دلیل، بعد از شستن پوست با صابون باید از مرطوب کننده استفاده کنید. در واقع مرطوب کننده ها حاوی چربی هایی هستند که جایگزین چربی های سطح پوست می شوند و از خشک شدن پوست جلوگیری می کنند.
پن صورت برخلاف صابون، چربی ها را نمی شوید بلکه با دارا بودن مقدار زیادی دترجنت، شدیدا کف می کند. دترجنت ها به شیوه ای بسیار متفاوت از صابون ها، پوست را تمیز می کنند. در حالی که صابون ها پوست را به صورت شیمیایی و از طریق حل کردن چربی ها در آب تمیز می کنند ولی دترجنت ها با کف کردن، صورت فیزیکی پوست را تمیز می کنند اما سازوکار این عمل دقیقا چگونه است؟
اگر سطح پوست را با بزرگنمایی زیاد برابری ببینید، اصلا هموار نیست و لایه ای از سلول های مرده به نام سلول های شاخی خیلی نامنظم و در لایه هایی از هم گسیخته در سطح پوست قرار دارند و ظاهری ناهموار و پر از پستی و بلندی و منافذ مختلف به آن بخشیده اند.
وقتی پوست خود را با آب می شویید، آب به درون این شکاف ها و از هم گسیختگی های سطح پوست و به میان لایه های شاخی سطح پوست نفوذ می کند. اگر آب حاوی دترجنت باشد به تدریج شروع به کف کردن کرده و حباب هایی که ایجاد می شوند، به صورت فیزیکی با اعمال فشار در لا به لای لایه های شاخصی سطح پوست باعث کنده شدن این سلول های مرده از سطح پوست می شوند.
از آن جایی که در پن صورت، صابون وجود ندارد یا صابون آن خیلی کم است، بدون اینکه بیشتر چربی های سطح پوست را بشوید، لایه های سلول های مرده سطح پوست را برداشته و پوست را تمیز و شفاف می کند و بنابراین سبب خشک شدن پوست نمی شود. به همین دلیل، به افرادی که پوست خیلی چربی ندارند توصیه می شود تا به جای استفاده از صابون، صورت خود را با پن صورت که خیلی ملایم تر از صابون است بشویند.
با این حال مزیت های پن صورت به اینجا ختم نمی شود. صابون ها دارای pH بالایی نزدیک به ۱۲ هستند و بنابراین نمی توان خیلی از ترکیبات طبیعی مفید برای پوست را در صابون ها استفاده کرد و شرکت های تولید کننده صابون مجبورند از رنگدانه ها، رایحه ها و دیگر افزودنی های شیمیایی مقاومی استفاده کنند که اثرات خوبی روی پوست ندارند. این درحالی است که pH پن صورت خنثی است و دترجنت ها تمایل چندانی به واکنش دادن با دیگر شیمیایی طبیعی مثل عصاره های گیاهی ندارند. به همین دلیل، در اکثر پن های صورت از ترکیبات مفیدی استفاده می شود.
به علاوه، pH طبیعی پوست کمی اسیدی است و استفاده از یک ترکیب قلیایی قوی مثل صابون روی آن سبب می شود که pH آن به هم بریزد و این مسئله برای پوست خوشایند نیست و سبب التهاب، درماتوز، خارش و خشکی آن می شود.
یکی دیگر از مزیت های پن صورت نسبت به صابون های جامدی که برای شستشوی صورت استفاده می شوند این است که پن صورت حتی با آب سخت نیز به راحتی شسته می شود. منظور از آب سخت آبی است که دارای میزان بالایی از املاح معدنی می باشد. صابون های جامد با این یون های موجود در این نوع آب، نمک هایی نا محلول می سازند که می توانند روی پوست رسوب کنند و شستن آن ها کار سختی است اما از آن جایی که در پن صورت از ترکیبات صابونی استفاده نمی شود، این مشکل برای پن های صورت وجود ندارد.
با وجود تمام مزیت هایی که برای پن صورت گفتیم، این محصولات مشکلات خاص خودشان را نیز دارند. پن های صورت نرم کنندگی لازم برای استفاده روی صورت را ندارند. این محصولات بسیار لغزنده هستند و به راحتی در دست سر می خورند. یکی از مشکلات دیگر پن صورت این است که سریعا مصرف می شود و با توجه به قمیت بالاتری که نسبت به صابون دارد، اصلا از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست. از آن جایی که پن های صورت همان صابون را ایجاد نمی کنند، خیلی ها به سختی آن ها را قبول می کنند و محبوبیت صابون های معمولی را ندارند. تولید پن صورت نیازمند دستگاه هایی خاص بوده و بسیار زمان بر است و به همن دلایل، قیمت بسیار بالایی دارد و حداقل ۳ تا ۴ برابر قیمت صابون های معمولی است. با وجود ملایم تر بودن پن های صورت برای پست در مقایسه با صابون های معمولی، سورفاکتانت های آنیونی موجود در آن ها می توانند سبب ایجاد حساسیت پوستی در بضی از افراد شوند.
ترکیبات اصلی پن صورت
همان طور که گفته شد، پن صورت محصولی برای شستشوی پوست صورت است که فاقد ترکیبات صابونی نبوده و صرفا دارای سورفاکتانت می باشد. ترکیبات اصلی مورد استفاده در پن های صورت به شرح زیر هستند:
- سدیم کوکوئیل ایزتیونانت
- سولفوسوکسینات ها
- سولفینات های آلفا اولفین
- آلکیل گلیسریل اتر سولفونات
- سدیم کوکوئیل مونوگلیسرید سولفات
- بتائین ها
صابون ترکیبی (Combo)
صابون ترکیبی دقیقا همن چیزی است که اسمش نشان می دهد. با وجود این هم صابون ها و هم پن های صورت، هیچ کدام صد در صد از ترکیبات صابونی یا دترجنت ها ساخته نشده اند، اما به دلیل تفاوت زیاد مقدار این دو نوع ترکیب در این محصولات با هم دیگر، نمی توان آن ها را ترکیبی در نظر گرفت. در مقابل صابون های ترکیبی دارای نسبتی متعادل از دترجنت ها و ترکیبات صابونی هستند. این ترکیبات ملایم تر از صابون ها بودن و قوی تر از پن های صورت می باشند.
جمع بندی
به دلیل تجمع کثیفی ها، مواد آرایشی و … روی صورت، باید تقریبا هر روز صورتمان را بشوییم ولی صابون ها با شستن کامل چربی های صورت که برای حفظ رطوبت پوست ضروری هستند، و با pH بسیار بالای خود سبب التهاب و خشکی پوست می شوند. به همین دلیل بهتر است از پن صورت که دارای ترکیبات صابونی نیست و از دترجنت ها ساخته می شود استفاده شود، زیرا این شوینده برای پوست صورت ملایم تر است.
- ۰ ۰
- ۰ نظر